8 Μαΐου 1821: Η επέτειος ξεσηκωμού των Σερρών και η προσπάθεια παραχάραξης της ιστορίας μετά από 200 χρόνια.
«Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι Αληθές» είναι ο γνωστός στοχασμός του Διονυσίου Σολωμού, όπως αυτός καταγράφεται από τον Ιάκωβο Πολυλά στα προλεγόμενα της έκδοσης των Ποιημάτων του Σολωμού το 1859.
Φαίνεται όμως ότι η προτροπή του εθνικού μας ποιητή για την αναζήτηση και ανάδειξη της ιστορικής Αλήθειας, δεν ακολουθείται από κάποιους, οι οποίοι επιλέγουν συνειδητά να παραχαράσσουν την ιστορία και να διαστρεβλώνουν τα ιστορικά γεγονότα 200 χρόνια μετά, προσδοκώντας πιθανά μικροκομματικά ή προσωπικά οφέλη.
Τα παραπάνω αφορούν την Δημοτική αρχή της πόλης των Σερρών, η οποία μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 26/2/2021 και υιοθετώντας πρόταση της επιτροπής «Ελλάδα 2021 – Σέρρες 2021», εισηγήθηκε «Την καθιέρωση της 8ης Μαΐου, ημέρα διάσωσης των Ελλήνων Σερραίων από την προγραμματισμένη σφαγή από τους Τούρκους το 1821, ως δημόσιας Εορτής τοπικής σημασίας με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος από το Υπουργείο Εσωτερικών». Μάλιστα δε ο δήμαρχος Σερραίων κ. Αλέξανδρος Χρυσάφης τόνισε στην εισήγησή του ότι «Η 8η Μαΐου 1821 αποτελεί μία κομβική ημερομηνία για τις Σέρρες, καθώς την ημέρα εκείνη η πόλη σώθηκε από την καταστροφή και οι Σερραίοι από τη σφαγή χάρις στο επαναστατικό κίνημα το οποίο εκδηλώθηκε υπό την καθοδήγηση του τότε Μητροπολίτη Σερρών Χρύσανθου».
Είναι προφανές ότι και από την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς επίσης και από την εισήγηση του Δημάρχου, προκύπτουν σαφείς αντιφάσεις και ανακύπτουν εύλογα ερωτήματα:
- Πως είναι δυνατόν να είναι η 8η Μαΐου «ημέρα διάσωσης των Ελλήνων Σερραίων από την προγραμματισμένη σφαγή από τους Τούρκους το 1821» όταν στις 8 Μαΐου 1821 κηρύχθηκε η επανάσταση στις Σέρρες;
- Πως είναι δυνατόν να ισχυρίζεται ο κ. Δήμαρχος ότι «την ημέρα εκείνη η πόλη σώθηκε από την καταστροφή και οι Σερραίοι από τη σφαγή χάρις στο επαναστατικό κίνημα το οποίο εκδηλώθηκε υπό την καθοδήγηση του τότε Μητροπολίτη Σερρών Χρύσανθου», όταν είναι γνωστός σε όλους ο προδοτικός ρόλος του τότε Μητροπολίτη Σερρών Χρύσανθου;
- Δεν γνωρίζει κανείς μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο ότι ο τότε Μητροπολίτης Σερρών Χρύσανθος, όχι μόνο δεν καθοδήγησε το επαναστατικό κίνημα, αλλά σε αγαστή συνεργασία με τους Τούρκους, βοήθησε στην κατάπνιξή του;
- Δεν γνωρίζει κανείς μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο ότι ο τότε Μητροπολίτης Σερρών Χρύσανθος, έλαβε ως αντάλλαγμα των υπηρεσιών του για την κατάπνιξη της επανάστασης των Σερρών, τον διορισμό του στην θέση του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως το 1824»;
- Για την κατάθεση της πρότασης, υπήρξε ιστορική τεκμηρίωση ή ακολουθήθηκε η «πεπατημένη οδός» της παραχάραξης και της διαστρέβλωσης της ιστορίας, η οποία συνήθως ακολουθείται σε περιπτώσεις «αποκάθαρσης» του ρόλου της εκκλησίας στην επανάσταση του 1821;
Η στοιχειώδης ιστορική έρευνα θα οδηγούσε τον αναγνώστη στα «Ενθυμήματα Στρατιωτικά» του Νικόλαου Κασομούλη όπου θα έβλεπε στην σελ. 135 ότι ο Κώνστας, πατέρας του Κασομούλη, «...επείσθη να προκαταλάβη το μοναστήριον Ηλιόκαλην έξωθεν των Σερρών και να συλλέξη στρατιώτας, παλαιούς φυγάδας και να τους βαστά έως να έλθη η ώρα. Πρόθυμος ο πατήρ μου εις τα τοιαύτα, και τίποτες άλλο δεν εφρόντιζεν παρά πώς να οχυρώση το μοναστήριον και πόθεν μέλλουν να κινηθούν...».
Και ενώ ο μητροπολίτης είχε συμφωνήσει για την κήρυξη της επανάστασης, στην συνέχεια δείλιασε και άρχισε να σκέπτεται πώς να αποφύγει την συμμετοχή του και πως θα αποτρέψει και την συμμετοχή άλλων. «...Ο θάνατος του Πατριάρχου δειλίασεν τον Μητροπολίτην και όλους τους επισήμους των Σερρών. Άρχισαν πλέον να σκέπτονται πώς να αποφύγουν τον κίνδυνον – και όχι πώς να κτυπήσουν. Οι χωριάται των Σερρών προδιατεθειμένοι έβλεπαν την αδράνειαν του κέντρου και σιωπούσαν. Ο Εμμανουήλ Παππάς από Κωνσταντινούπολιν μετέβη εις Άγιον Όρος. Απ’ εκεί ειδοποίησεν τον φθάσιμόν του τον Σερρών και λοιπούς παρακινώντας τους να κινηθούν. Πλην το σχέδιον εματαιώθη και ούτως φυγάδες τρέχοντες ο μεν απ’ εδώ ο δε απ’ εκεί, πουθενά κέντρον δεν έβλεπεν να στηριχθή κανένας...» (σελ. 136).
Τα γεγονότα που ακολούθησαν το κίνημα των Σερρών, τα περιγράφει σε επιστολή του ο πατέρας του Νικόλαου Κασομούλη, ο οποίος είχε ήδη συγκεντρώσει οπλισμό και πυρομαχικά στο μοναστήρι της Ηλιόκαλης: «...Άμα έφθασεν η είδησις των Καραβιών (τον Απρίλιον του 1821) η ημέρα ήτον Κυριακή και παζάρι, 8 Μαΐου. Έξαφνα μια φωνή γενική από τους Τούρκους «Κιλίτζ!» (σπαθί) και πηδήσαντες από τα αργαστήρια και από όπου ήτον ο καθείς, οι μεν εμάζωξαν τους ευρισκομένους χωριάτας αγεληδόν εις τα χάνια, οι δε ώρμησαν εις τα σημαντικά σπίτια. Ο Αμπντουλαγάς μόνος του με έως 500 πολιόρκησεν την Μητρόπολιν και ζήτησεν εντός μίας ώρας να φέρουν όλοι οι Ρωμαίοι τα άρματα. Ούτως λοιπόν άρχισαν μικροί-μεγάλοι και τα παράδωσαν σχεδόν όλα. Εις εμένα εδώ ήλθαν μερικοί πρώτον, εχθροί μας παλαιοί και δεν ευρέθην εκεί. Άρπαξαν τα ντουφέκια και τα πιστόλια όλα, το δε μπαρούτι δεν το ηύραν, διότι το είχα εις τον νεροχύτην με ταις στάμναις και δεν το περιεργάσθηκαν. Όλον το πράγμα το άρπαξαν και τώρα ο Μοσθάμπεης τους εφυλάκωσεν να τα επιστρέψουν. Εν τοσούτω φύγε δια την πατρίδα, και έρχομαι και εγώ. – Κώνστας Κασομούλης πατήρ σου» (σελ. 137).
Καλώς ή κακώς αυτή είναι η ιστορική αλήθεια για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά την επανάσταση των Σερρών στις 8 Μαΐου 1821. Το κίνημα προδόθηκε από τον μητροπολίτη, όπλα και πυρομαχικά κατασχέθηκαν και πολλοί αγωνιστές φυλακίστηκαν. Μεταξύ αυτών που φυλακίστηκαν την ημέρα εκείνη ήταν και η Φαίδρα, σύζυγος του Εμμανουήλ Παπά, μαζί με τέσσερα παιδιά της. Η Φαίδρα και τα παιδιά της υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια και παρέμειναν στην φυλακή για πέντε χρόνια.
Ο προς «αγιοποίηση» μετά από 200 χρόνια τότε μητροπολίτης Χρύσανθος και κατά τον Δήμαρχο Σερρών «καθοδηγητής της επανάστασης», διορίστηκε από τους Τούρκους, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως το 1824, προφανώς σε αντάλλαγμα των υπηρεσιών του. Από τον πατριαρχικό θρόνο αποπέμφθηκε το 1826 λόγω «γεροντοέρωτος» με την Ευφημία, σύζυγο του Φαναριώτη και επίσης μεγάλου προδότη Ασημάκη Θεοδώρου.
Τι λέτε λοιπόν;
Πρέπει να αναδεικνύεται η αλήθεια;
Πρέπει να παραχαράσσεται η ιστορία, 200 χρόνια μετά, με αντάλλαγμα ψηφαλάκια ή καλές δημόσιες σχέσεις;
Πρέπει να ακολουθούμε τον στοχασμό – προτροπή του Διονύσιου Σολωμού «Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι Αληθές» ή όχι;
Μήπως ο εθνικός μας ποιητής ήταν «ανθέλληνας»;
Χρήστος Πολατίδης
